عارفیان, [۰۲.۱۰.۱۹ ۱۷:۲۲]
آزادسازی بیت المقدس توسط "صلاح الدین ایوبی" فرمانده مبارزان مسلمان (1187م)
اولین مرحله جنگهای صلیبی از سال 1096م آغاز شد و چهار سال بعد با حمله سپاهیان صلیبی به بیت المقدس و اشغال، غارت و کشتار بیرحمانه هزاران نفر از ن و مردان و کودکان بیگناه آن سرزمین پایان پذیرفت. در سال 1187م که حدود 40 سال از پایان جنگ دوم صلیبی میگذشت، عکسالعمل مسلمانان به نتیجه رسید. در این سال صلاح الدین ایوبی، پس از تصرف سوریه، لبنان و مصر، بیت المقدس را به محاصره درآورد. وی در ابتدا با ارسال پیامی برای اشغالگران، احترام خود به قدس و عدم تمایل به خونریزی در آن مکان را یادآور شد و خواستار ترک آن سرزمین توسط مهاجمان گردید و در امان بودن اموال آنان را تضمین کرد. اما صلیبیان نپذیرفتند و کارزار سختی آغاز گردید. از این رو نخستین حمله مسلمانان در نیمه رجب 583 ق به وقوع پیوست اما بدون نتیجه ماند. سپس مسلمانان با ایجاد تونلهایى از طریق دیوار شهر به داخل نفوذ کردند. در این زمان حاکم شهر تقاضای صلح نمود و تهدید کرد که اگر این تقاضا پذیرفته نشود تمامی بناهای مقدس اسلامی و مسیحی را به آتش میکشد و 5 هزار زندانی مسلمان را خواهد کشت. از این رو، قراردادی بین دو طرف منعقد شد که بر اساس آن اولا شهر تسلیم سپاه صلاحالدین میشد و ثانیاً محاصره شدگان باید به ازای افرادِ خود فدیه بپردازند تا از اسارت آزاد شوند. بدین صورت در صبح جمعه 2 اکتبر 1187م بیتالمقدس به آغوش اسلام بازگشت. صلاح الدین پس از ورود به بیت المقدس هیچ یک از بناهای مسیحیان را ویران نکرد و نسوزاند. وی همچنین سه روز پس از ورود به شهر، کلیسای شهر را به کشیشان سپرد و پادشاه بیتالمقدس را آزاد کرد تا به اروپا بازگردد. با این حال، صلیبیها بار دیگر برای اشغال بیتالمقدس به این سرزمین هجوم بردند ولی موفق به تصرف آن نشدند.
عارفیان, [۱۳.۱۰.۱۹ ۱۵:۳۷]
عهدنامه ننگین گلستان
دولت روسیه تزاری برای اینکه به دریای آزاد، آبهای گرم خلیج فارس و هندوستان دست یابد، مهمترین راه را گذر از کشور ایران میدانست. بنابراین از طریق تصرف بخش #قفقاز و #ترکستان_غربی که جزء سر حدات ایران بود، آن را تحت فشار قرار داد. همانطوری که در وصیت نامه #پطرکبیر آمده است:
". کشور گرجستان و سرزمین قفقاز رگ حساس ایران است. همین که نوک استیلای روسیه به آن رگ برسد، فورا خون ضعف از دل ایران جاری میشود و هیچ پزشک حاذقی نمیتواند آن را بهبود بخشد.".(۱)
اتخاذ چنین تی از سوی روسیه، مقدمه تعدی روسیه به سرحدات ایران و جنگ هایی شد که سر انجام به تصرف برخی ایالتهای ایران و انعقاد عهد نامه گلستان منتهی گشت. کشور روس در تلاش بود از شمال ایران (دریای خزر) تونل بزند و به آبهای گرم خلیج فارس و هندوستان دست یابد، لذا در صدد برآمد که برای رسیدن به این اهداف ایران را تضعیف کند. بنابراین همزمان با فعالیتهای ژنرال گاردان مستشار نظامی انگلیسی برای تقویت قوای نظامی ایران، مخاصمات ایران با روسیه تزاری به چند دلیل شروع شد که مهمترین آنها به این شرح است:
۱. ژنرال سیسیانف روسی بدون اعلام جنگ به طرف ایروان حرکت کرد.(۲)
۲. با حمله سیسیانف به تفلیس و فوت گرگین خان، پسر او تهمورث به دربار ایران پناهنده شد و همین بهانه ای برای شاه ایران شد، تا فرمان حمله به گرجستان را صادر کند و بطور خلاصه بهانه دوره اول جنگهای ایران و روس، انقلابات داخلی گرجستان و علت اصلی جنگ، تصرف ناحیه گرجستان توسط هر دو طرف بود.(۳)
ولی با قتل سیسیانف توسط حاکم باکو (حسینقلی خان)، #گوداویچ در روسیه فرماندهی سپاه را بر عهده میگیرد و در سال (۱۲۱۸/۱۸۰۳) به ایروان حمله میکند و #گنجه، موطن نظامی گنجوی شاعر معروف ایران را تصرف میکند ولی عباس میرزا - ولیعهد ایران - از رود ارس عبور میکند و قوای روس را شکست داده و به عقب میراند. در سال ۱۸۰۵، نیروی دریایی روس به بندر انزلی حمله میکند که نیروهای ایرانی تلفات سنگینی بر آنها وارد میکنند و در اواسط ۱۸۰۷ گوداویچ نماینده ای جهت امضای قرارداد متارکه جنگ به ایران میفرستد، ولی #فتحعلیشاه با امید به همکاری #ناپلئون فرانسوی، شرط مذاکرات را تخلیه تمامی نواحی تحت اشغال دانست و در نهایت نماینده روس دست خالی برگشت. بعد از مدتی در سال ۱۸۱۲ به علت پیمان اتحاد انگلیس و روس، مستشاران نظامی انگلیس که در ایران حضور داشتند به جز چند سرجوخه، پستهای خود را ترک میکنند و در همین سال روسیه دست به حمله عمومی میزند و در اصلاندوز شکست جبران ناپذیری به ارتش ایران و عباس میرزا وارد میکند.(۴)
با فتح اصلاندوز و ایروان، آذربایجان هم تهدید شد و به علت عدم تجهیزات کافی در ارتش ایران، تبریز به تصرف درآمد. و شاه به خاطر فشار #سرگور_اوزلی (سفیر انگلیس) و از ترس اینکه انگلیس حمایت مالی خود به ایران را قطع کند و نیز به جهت اینکه در منطقه ترکمان خراسان سر به شورش برداشته بودند و اوضاع نامساعد بود و ترس از پیشروی روس هم در دل شاه و هم در انگلیس وجود داشت، بنابراین زمینه فراهم شد که فتحعلیشاه تقاضای میانجیگری و صلح را بپذیرد. نتیجه عهدنامه گلستان در چند بند خلاصه میگردد:
۱. اتحاد انگلیس و روس و خارج شدن مستشاران نظامی انگلیس از ایران زمینه تضعیف بیشتر ایران را فراهم کرد.
۲. عدم حمایت مالی شاه از ولیعهد، شکست عباس میرزا و ایران را در پی داشت.
۳. تحمیل عهدنامه ننگین گلستان توسط روسها بر ایران [۱۲ اکتبر ۱۸۱۳ میلادی] با وساطت سفیر انگلیس #سرگور_اوزلی و به وسیله #میرزاابوالحسنخان_شیرازی نماینده ایران و #نیکولا نماینده روسیه تزاری به امضا رسید و برای اولین بار حافظه تاریخی ایران تغییر کرد و "پادشاه ایران برای ابراز دوستی نسبت به امپراطور روسیه، تمامی ولایات #قراباغ، #گنجه، #خانات_موشکی، #شروان، #قبه، #دربند، #باکو و هرجا از ولایات #طالش را که بالفعل در تصرف روسیه است و تمامی #داغستان و #گرجستان را تا دریای خزر مخصوص و متعلق به دولت امپراتوری روسیه میداند(دانست)".(۵)
همچنین حق کشتیرانی در دریای خزر از ایران سلب گردید و در عوض، دولت روسیه تعهد سپرد که تنها نیابت سلطنت عباس میرزا ولیعهد را پذیرفته و به قدرت رسیدن او را تضمین کند. در این قرارداد، مرزهای دو کشور دقیقا معین نشد و همین نامعلوم بودن مرزهای دو کشور و مقررات #عهدنامه_گلستان موجب شد، که دولت ایران از این عهدنامه سربتابد و روسیه را به نیرنگ متهم سازد. این عوامل باعث شد که جنگ دوم ایران و روسیه در سالهای بعد شکل گیرد و عهدنامه سیاه دیگری با نام #ترکمانچای به ایران تحمیل شود.
♦️بیستم مهر (۱۱۹۲ خورشیدی)، برابر ۱۲ اکتبر ۱۸۱۳ میلادی، سالروز عهدنامه ننگین #گلستان و جدایی بخشهایی از ایران است.
درباره این سایت